به گزارش آیتیکت نیوز؛ نابینایی در سینما به عنوان یکی از موضوعات مهم اجتماعی و انسانی، الهامبخش ساخت بسیاری از فیلمهای تأثیرگذار بوده است. این آثار با بازنمایی چالشها و تواناییهای افراد نابینا، به مخاطبان فرصتی میدهند تا با دنیای متفاوتی آشنا شوند. از سینمای ایران گرفته تا آثار برجسته بینالمللی، فیلمهایی که به موضوع نابینایی پرداختهاند، روایتگر داستانهایی پر از امید، اراده، و گاهی درد و رنج هستند. در ادامه به مناسبت قرار گرفتن در آستانه روز جهانی نابینایان (15 اکتبر) به معرفی برخی آثار ایرانی و خارجی با موضوع نابینایان میپردازیم این روز به منظور آگاهیبخشی و حمایت از حقوق افراد نابینا و کمبینا در سراسر جهان تعیین شده است و به نقش مهم عصای سفید به عنوان نماد استقلال و توانمندی و یکی از بهترین فیلمهای کودک و نوجوان ایرانی ایران افراد اشاره دارد.
فیلمهای ایرانی با موضوع نابینایی
رنگ خدا (1377)
به کارگردانی مجید مجیدی، یکی از برجستهترین آثار ایرانی درباره نابینایی است. این فیلم داستان پسری نابینا به نام محمد را روایت میکند که با وجود نابینایی، دیدگاهی بسیار عمیق به زندگی و طبیعت دارد. رابطه او با پدرش که در پذیرش شرایط فرزندش دچار کشمکش است، محور اصلی داستان است. رنگ خدا با زیباییهای بصری و معنایی خود، توانست مخاطبان جهانی را نیز جذب کند و به یکی از موفقترین فیلمهای ایرانی در این حوزه تبدیل شود.
چشمهایم برای تو (1389)
این فیلم به کارگردانی خسرو معصومی داستان مردی نابینا را روایت میکند که پس از تجربهای تلخ در زندگی، در جستجوی عشق و معنای جدیدی برای زندگی خود است. فیلم با تأکید بر روابط انسانی و درونیات فرد نابینا، به کاوش در احساسات عمیق شخصیتهایش میپردازد.
دو چشم بیسو (1350)
یکی از فیلمهای کلاسیک ایرانی به کارگردانی عزیزالله بهادری است که زندگی فردی نابینا و مشکلات او در جامعه آن زمان را به تصویر میکشد. این فیلم نگاهی تلخ و اجتماعی به شرایط نابینایان در جامعه دارد و به معضلات آنان میپردازد.
فیلمهای خارجی با موضوع نابینایی
Scent of a Woman (1992)
این فیلم آمریکایی به کارگردانی مارتین برست و با بازی درخشان آل پاچینو در نقش یک سرهنگ نابینا، داستان رابطه او با یک دانشجوی جوان را روایت میکند. پاچینو برای بازی در این فیلم، جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کرد. Scent of a Woman با تمرکز بر چالشهای روانی و جسمی نابینایی، تصویری عمیق از اراده و تغییر را به نمایش میگذارد.
Blindness (2008)
به کارگردانی فرناندو میرلس، این فیلم اقتباسی از رمان “کوری” اثر ژوزه ساراماگو است. داستان فیلم در دنیایی خیالی روایت میشود که در آن مردم بهطور ناگهانی به نابینایی مبتلا میشوند. Blindness به مسائل اجتماعی و فلسفی پیرامون نابینایی میپردازد و به شکلی نمادین، جامعه را در مقابل چالشهای اخلاقی و انسانی قرار میدهد.
Dancer in the Dark (2000)
این فیلم به کارگردانی لارس فون تریه، داستان زنی نابینا به نام سلما را روایت میکند که با وجود فقر و شرایط دشوار، آرزو دارد زندگی بهتری برای پسرش فراهم کند. بازی تأثیرگذار بیورک در این فیلم باعث شد که Dancer in the Dark به یکی از فیلمهای ماندگار در زمینهی موضوعات انسانی تبدیل شود. فیلم ترکیبی از واقعیت تلخ و رویاپردازی است و نابینایی شخصیت اصلی را به گونهای هنری و عاطفی به تصویر میکشد.
تحلیل گر فیلم در وبسایت filmstowatchbeforeyoudie گفت بعد از چهارمین بار که این فیلم را دیدم اشکهایم جاری شد و دست به قلم شدم. او اینگونه می نویسد :
It must be stated here that I am a longtime admirer of Lars von Trier as a director. I have, for the most part, held back from writing about his films for fear of not doing them the justice they deserve, or perhaps for fear of writing a biassed and dogmatic piece. I was moved to action after my fourth viewing of ‘Dancer in the Dark’ at a local film festival, where I once again finished the film in tears. Björk’s astoundingly honest portrayal of Selma, coupled with von Trier’s twisted take on the classic Hollywood musical, creates a viewing experience that is at once magical and nightmarish.
فیلمهای مرتبط با نابینایان، از ایران تا جهان، هر کدام با نگاهی متفاوت به این موضوع پرداختهاند. از چالشها و سختیهای زندگی افراد نابینا گرفته تا قدرت بینظیر آنها در بازتعریف زندگی، سینما همواره بستری بوده است برای بازنمایی انسانیت و اراده در مواجهه با نابینایی. این آثار نهتنها آگاهی عمومی را نسبت به مسائل نابینایان افزایش میدهند، بلکه پیامهای امیدبخش و الهامبخش نیز به مخاطبان منتقل میکنند.
جدول فیلمهای نابینایی در سینما (ایرانی و خارجی)
ردیف | نام فیلم | سال تولید | کشور | کارگردان | خلاصه داستان / موضوع اصلی |
---|---|---|---|---|---|
1 | رنگ خدا | 1377 | ایران | مجید مجیدی | داستان پسری نابینا به نام محمد که دیدگاهی عمیق به زندگی و طبیعت دارد؛ رابطه او با پدری که در پذیرش شرایط فرزندش مشکل دارد، محور اصلی فیلم است. |
2 | چشمهایم برای تو | 1389 | ایران | خسرو معصومی | داستان مردی نابینا که پس از تجربهای تلخ در زندگی، در جستجوی عشق و معنای جدیدی برای زندگی خود است. فیلم به کاوش در روابط انسانی و احساسات عمیق میپردازد. |
3 | دو چشم بیسو | 1350 | ایران | عزیزالله بهادری | فیلمی کلاسیک که به مشکلات و معضلات اجتماعی نابینایان در جامعه ایران آن زمان میپردازد و نگاهی تلخ و واقعگرایانه دارد. |
4 | Scent of a Woman | 1992 | آمریکا | مارتین برست | داستان سرهنگی نابینا (با بازی آل پاچینو) که رابطهای خاص با یک دانشجوی جوان ایجاد میکند. فیلم به چالشهای روانی و جسمی نابینایی میپردازد. |
5 | Blindness | 2008 | آمریکا | فرناندو میرلس | اقتباسی از رمان “کوری” ژوزه ساراماگو که در دنیایی خیالی روایت میشود. مردم بهطور ناگهانی نابینا میشوند و فیلم به مسائل فلسفی و اجتماعی پیرامون نابینایی میپردازد. |
6 | Dancer in the Dark | 2000 | دانمارک | لارس فون تریه | داستان زنی نابینا به نام سلما که در تلاش برای فراهم کردن زندگی بهتر برای پسرش است. فیلم ترکیبی از واقعیت تلخ و رویاپردازی است و نابینایی شخصیت اصلی را به شکلی عاطفی به تصویر میکشد. |
7 | The Miracle Worker | 1962 | آمریکا | آرتور پن | داستان واقعی هلن کلر، دختر نابینایی که با کمک معلمش توانست بر چالشهای بزرگی در زندگی غلبه کند. |
8 | At First Sight | 1999 | آمریکا | ایروین وینکلر | داستان مرد نابینایی که با عمل جراحی بیناییاش را بازمییابد اما با چالشهای احساسی و روانی مواجه میشود. |
9 | Wait Until Dark | 1967 | آمریکا | ترنس یانگ | داستان زنی نابینا که در خانهاش با دزدان مواجه میشود و از هوش و شجاعت خود برای مقابله با آنان استفاده میکند. |