دایناسورها تنها حیواناتی نبودند که ۳۰ سال پیش از پارک‌های موضوعی فرار کردند. نهنگ قاتلی به نام کیکو هم در سال ۱۹۹۳ با اکران فیلم «ویلی آزاد» همین کار را کرد و با نمایش در فیلمی کودکانه که با نوستالژی همراه بود، قلب‌ها را گرم کرد و برای همیشه طرز فکر جهان را درباره اورکاهای در اسارت تغییر داد.
وقتی «ویلی آزاد» تنها یک ماه پس از «پارک ژوراسیک» اکران شد، کمتر کسی انتظار داشت که این درام خانوادگی بی‌ادعا سر و صدایی ایجاد کند؛ چه رسد به اینکه تأثیر جهانی ماندگاری داشته باشد. با این حال، سه دهه بعد هنوز تصویر ویلی که از روی حصارها می‌پرد، در ذهن همه کسانی که با تماشای این کلاسیک در دهه ۹۰ بزرگ شده‌اند، حک شده است.
سایمون وینسر، فیلمساز استرالیایی که «ویلی آزاد» را ساخت می‌گوید: به عنوان یک کارگردان جذب فیلم‌هایی می‌شوم که خط عاطفی خوبی داشته باشند و این یک فیلم از این نظر بسیار قوی است.
او اشتباه نمی‌کند. «ویلی آزاد» که در سالی با فیلم‌های مفهومی بالا مانند «خانم داتفایر»، «آخرین اکشن قهرمان» با بازی آرنولد شوارتزنگر و حماسه دایناسورهای اسپیلبرگ اکران شد، داستان نسبتا واقعی جسی (جیسون جیمز ریشتر) را تصویر می‌کند که یتیم نوجوانی است که آرامش و دوستی غیرمنتظره‌ای را با یک نهنگ نمایشی که در یک پارک آبی مخروبه اسیر شده بود، تجربه می‌کند.
همانطور که پیوند آنها عمیق‌تر می‌شود، جسی مصمم می‌شود تا ویلی را با کمک خانواده و دوستان جدیدش به اقیانوس آزاد برگرداند تا مالک فاسد پارک نتواند نقشه خود را برای کشتن ویلی و مطالبه پول بیمه عملی کند.
ریشتر یک نوجوان ۱۲ ساله برای اولین بار در یک فیلم بازی می‌کرد اما از آنجا که والدینش از هم جدا شده بودند، توانست از نظر احساسی از این تجربه استفاده کند.
وقتی هم که نوبت به دوستی با کیکو، نهنگی که نقش ویلی را بازی و قلب تماشاگران سراسر جهان را تسخیر کرد رسید، جیسون واقعا این ارتباط قلبی را برقرار کرد؛ آنقدر که او در نهایت قادر بود هر کاری را که مربیان به این نهنگ یاد داده بودند انجام دهد.
وقتی نوبت به تصویربرداری از صحنه‌های کیکو می‌رسید، او هم واقعا حرفه‌ای بود.
وینسر چنین به یاد می‌آورد: کیکو خارج از صفحه نمایش هم درست مثل یک بازیگر بازی می‌کرد، زیرا دوست داشت هر کاری را که به او محول می‌شد انجام دهد. فوق‌العاده بود.
صحنه پایانی نمادین فیلم با استفاده از تصاویر ویژه کامپیوتری (CGI) که هنوز در مراحل ابتدایی بود شکل گرفت. برای این کار یک نهنگ مصنوعی ساخته شد که مثل موشک با آتش گرفتن از دمش پرواز می‌کرد.
«ویلی آزاد» که با بودجه ۲۰ میلیون دلاری ساخته شد، پس از اکران در ۱۶ جولای ۱۹۹۳ به یک موفقیت غافلگیرکننده بدل شد و بیش از ۱۵۰ میلیون دلار در باکس آفیس به دست آورد و ۳ دنباله برای آن ساخته شد.
وینسر با یادآوری آن می‌گوید: خیلی شگفت‌انگیز بود. یک فیلم کوچک بود که هیچ‌کس در کمپانی برادران وارنر واقعا به آن توجه نکرده بود، بالاترین امتیاز را برای این کمپانی در آن زمان کسب کرد.
حتی ترانه این فیلم با اجرای مایکل جکسون نیز ۶ هفته در صدر بود و بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار نسخه از آن فروخته شد و جایزه بهترین آهنگ فیلم سال ۱۹۹۴ را برد.
علاوه بر این فیلم آگاهی را در بینندگان ایجاد کرد که به موضوع نهنگ‌های در اسارت توجه کنند و در نهایت به رهبری کمپانی برادران وارنر کمپینی برای سرمایه‌گذاری جمعی شکل گرفت که منجر به آزاد شدن کیکو شد.
وینسر تاکید دارد: هنوز هم از انواع و اقسام نامه دریافت می‌کنم که به من می‌گویند فیلم چه تأثیری بر آنها داشته است. این نهنگ‌ها موجودات بزرگ و زیبایی هستند که به فضا و اقیانوس نیاز دارند. ما به تغییر این جهان بینی کمک کردیم و به نظر من این مهمترین چیز است.
«ویلی آزاد» سال ۱۹۹۳ هم‌زمان با اکران فیلم‌هایی چون «فراری»، «فهرست شیندلر»، «بی‌خواب در سیاتل»، «فیلادلفیا» و «پرونده پلیکان» راهی سینماها شده بود.