مراسم تکریم و معارفه رئیس فرهنگستان هنر و معرفی ۱۰ نفر از اعضای جدید و پیوسته فرهنگستان هنر بعدازظهر شنبه سوم تیرماه با حضور انسیه خزعلی معاون رئیس جمهور، دکتر علیرضا مرندی، علی اکبر صالحی، حجتالاسلام خسروپناه، سیدمحمد هاشمی قائم مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی، محمدعلی رجبی دوانی و.. برگزار شد.
محمدحسین ساعی رئیس دانشگاه سوره اجرای این مراسم را برعهده داشت و این جلسه را به مثابه یک پنل علمی برشمرد و بیان کرد: فرهنگستان هنر حدود ۲۴ سال قبل در ۲۵ اسفندماه سال ۷۷ با هدف پاسداری از میراث و هنر ملی ایران و پیشنهاد دهنده سیاستها و ارتقای فرهنگ و هنر اسلامی، تأسیس شد و امیدواریم که با حضور آقای شاه حسینی این اهداف به منصه ظهور نزدیکتر شود.
فرهنگستان هنر باید با مقتضیات جامعه ایرانی همسو باشد
محمدعلی رجبی دوانی از هنرمندان و پژوهشگران پیشکسوت به عنوان اولین سخنران بیان کرد: فرهنگستان هنر از روزی که تأسیس شد افت و خیزهای زیادی داشت، چرا که ما به دنبال یک فرهنگستان بومی بودیم؛ روز اول اساسنامه فرهنگستانهای دیگر کشور را دیدیم متوجه شدیم که آنها جوابگوی نیازهای ما نیستند، چراکه باید با مقتضیات کشور ایران همسو باشد و به همین دلیل سعی شد از حضور بزرگان هنر و فرهنگ کشور بهره گرفته شود.
وی گفت: وقتی قرار است سخن از هنر به میان آید، باید به مباحث نظری و عملی دقیقی ارجاع شود و فقط نیز نباید به مباحث نظری اکتفا کرد و هنرمندان بزرگی هستند که مسائل و مشکلات را میشناسند و رسیدن به این مسائل ساده نبود. یکی از این اقدامات این بود که توانستیم نظام آموزشی استاد شاگردی را تدوین کنیم. برخی فکر میکردند که در زمان مدرن نباید از این شیوه بهره گرفت و دنبال چنین رویکردی نبودند اما ما نظام استاد شاگردی را با کمک همه جانبه استاد فرشچیان نوشتیم. شیوه آموزش استاد شاگردی در دولتهای قبلی مورد حمایت واقع نمیشد اما دولت آقای رئیسی چنین نشد و در شورای عالی انقلاب فرهنگی چنین روشی را تأیید کرد و امروز مورد تصویب قرار گرفت. اتخاذ چنین شیوه آموزشی در دانشگاهها، از جمله کارهای فرهنگستان است.
رجبی دوانی با اشاره به دوران بهمن نامور مطلق توضیح داد: فرهنگستان، فرهنگستان نشد مگر زمانی که آقای نامور مطلق آمد؛ مشکلات فراوان بود و تمام و وقت و نیرویشان را روی انجام درست کارها گذاشتند و مقاصدی را دنبال کردند که میتوان آن از جمله آنها به حمایت از تحقیقات بنیادی و تألیفات علمی که جهتی به تالیفات جامعه هنری داده شد، اشاره کرد. همچنین مشارکت با سازمانهای علمی و آموزشی از جمله مهمترین کارهای نامور مطلق است که جوانان، فرهنگستان را مرکزی جدا به حساب نیاورند. بزرگترین کار او به زعم من این بود که فرهنگستان هنر را به عنوان نهادی علمی و به دور از سیاستزدگی نگه داشت که میگفت «نباید نام فرهنگستان در زبان رسانههای بدنام بیفتد.»
وی با اشاره به مشکلات نظام آموزشی در کشور، اظهار کرد: از جمله دیگر کارهایی که در فرهنگستان هنر انجام شده است میتوان به تحقیق و تفحص در زمینه هنرهای سنتی اشاره کرد. ما هر چه داریم از هنرهای سنتی داریم و هیچ تمدنی با ترکیب درست نشده است.
رجبی بیان کرد: خوشبختانه بعد از ریاست نامورمطلق، شخصیت بزرگ و فرهیخته دیگری بر این مسند خواهد آمد که قدر مسلم دغدغههای این بزرگوار نیز موارد مذکور خواهد بود و از هنر دفاع خواهد کرد. امیدوارم با حضور پر برکت آقای شاهحسینی فرهنگستان مشکلاتی را شاهد نباشد و به عنوان یکی از اعضای این خانواده از آقای نامور به خاطر زحماتشان خداقوت میگویم.
چرا پس از ۴۰ سال هنوز پی اچ دی رشتههای هنری ایرانی و اسلامی نداریم؟
در ادامه، حجتالاسلام خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز گفت: فرهنگستان هنر یکی از چهار فرهنگستان کشور است که یکی از دستگاههای حاکمیتی مؤثر برشمرده میشود. برخی فکر میکنند فرهنگستان هنر ارگانی است که سیاسی و حزبی است اما طبق تعریف و مصوبه، فرهنگستان هنر یک دستگاه حاکمیتی و نه حزبی است؛ آفت یک مجموعه حاکمیتی این است که حزبی و سیاستزده بشود و از یک گروه خاص یکجا جمع شوند و ناظر به نیاز آن حوزه از اندیشمندان استفاده کنند. کسانی در فرهنگستان هنر مشغول هستند که دغدغهمندی هنر را دغدغه دارند و هنر ایران اسلامی را مهم میدانند، البته به آن معنی نیست که هنر و علم در حصار میگنجد و ما از هنرهای دیگر کشورها نیز بهره میگیریم اما تاکید بر هنر اسلامی ایرانی داریم.
وی بیان کرد: هنر اسلامی ایرانی مبتنی بر حکمت است و از آن مسائلی است که درباره آن کم سخن گفتند. فلسفه اسلامی مصداقی از حکمت است و هنر اسلامی نیز مصداقی از حکمت است اما حکمت علم نافع کارآمد مبتنی بر خرد ناب است. هنر اسلامی ایرانی مبتنی بر حکمت است و همه اقسام هنر مصداق حکمت هستند، از هنرهای تجسمی و نمایشی و موسیقی گرفته تا سنتی و سازهای موسیقی ایرانی.
خسروپناه در سخنانش بر نقش مؤثر فرهنگستان هنر اشاره و تاکید کرد: فرهنگستان هنر میراث دار این ظرفیت عظیم هنر اسلامی و در سیاستگذاری هنر کشور مؤثر است. آثاری که درباره هنر اسلامی منتشر میشود، گاهی بیشتز از اینکه داخلی باشند، بینالمللی هستند که باید احیا و معرفی شوند.
وی با بیان اینکه جوانان باید حکمت هنر ایرانی را فراگیرند، توضیح داد: بهزعم بنده، وضعیت داشنگاههای هنر وضع مطلوبی نیست! چرا باید بیش از چهار دهه گذشته باشد اما یک پی اچ دی رشتههای هنری ایرانی اسلامی نداشته باشیم؟ در حوزه معماری رشد خوبی داشتیم. همین طرح استاد شاگردی که به تازگی مصوب شده اما هنوز فرآیندی در وزارت علوم به نتیجه مطلوب نرسیده است یعنی باید شش سال دیگر صبر کنیم تا مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی محقق شود. تا کی باید منتظر باشیم که پیشکسوتان هنر پر پر شوند و نتوانند یک شاگرد تربیت کنند!؟ اساتید هنر نیاز به تکریم و احترام دارند که باید در رفتار نشان دهیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان از نامور مطلق درخواست کرد که مشاوری دبیر شورای انقلاب فرهنگی را قبول کند و گفت: فرهنگستان هنر کاری فراتر از یک گعده علمی دارد چراکه سیاستگذاری هنر را برعهده این فرهنگستان گذاشتهاند.
خداحافظی نامورمطلق از فرهنگستان هنر و بازگشت به دانشگاه فرشچیان
بهمن نامور مطلق رئیس سابق فرهنگستان هنر و رئیس دانشگاه استاد فرشچیان نیز در سخنانی گفت: هیچوقت بنا نداشتم در مراسم تودیع شرکت کنم اما چون فرهنگستان هنر برای من خانه دوم محسوب میشود، در این مراسم شرکت کردم. وقتی آمدم، معتقد به لشگرکشی نبودم و بیشتر به تغییر عملکرد تاکید داشتم نه به تغییر افراد. گزارشی از عملکرد دوساله من در سایت قرار گرفته است و دوستان میتوانند مراجعه کنند و ببینند. در این جلسه از مشکلات نیز نمیخواهم صحبت کنم اما میخواهم بگویم اعتباری که به ما تعلق میگرفت کمتر از حقوق بچههای اینجا بود.
وی خطاب به حجتالاسلام خسروپناه بیان کرد: حالا که یک نفر از خودتان به ریاست فرهنگستان هنر درآمد، دستش را باز بگذارید تا کارهای کیفی انجام دهد. من گلهمند نیستم و ممنونم که بار سنگینی را از دوش من برداشتید. از لطف آقای خسروپناه نیز متشکرم اما میخواهم به دانشگاه فرشچیان برگردم و فعالیتهای آموزشی و پژوهشی را انجام دهم.
بودجه گرفتن مثل آب از علقمه آوردن است؟
مجید شاهحسینی رئیس فرهنگستان هنر در ادامه پشت تریبون قرار گرفت و گفت: «فرهنگ» جبهه و عرصه جهاد نرم است و از دوستانش که این عرصه را به من سپردند، متشکرم. افتخارم معلمی است و یکی از ناراحتیهای من همین است که شاید نتوانم با این بار مسئولیت به معلمی بازگردم و خیلی برای آقای نامورمطلق خوشحالم که به این بهشت برمیگردد.
وی بیان کرد: تعاریف مختلفی از تاریخ گفتهاند و فیلسوفان میگفتند «تاریخ» فاصله بین جنگهاست و اگر پذیرفتهایم که وظایفی داریم، باید به این وظایف در قبال فرهنگ و هنر رسیدگی کنیم و نباید سلیقهای برخورد کنیم و امیدواریم توفیق یابیم در مسیر «هنر اسلامی ایرانی انقلابی» قدم برداریم. از همه کسانی که در فرهنگستان هنر منشأ خدمات بودهاند تشکر میکنم.
شاه حسینی در ادامه با اشاره به سخنان نامورمطلق گفت: آنچنان که آقای نامور مطلق گفتند، مثل اینکه من باید آب را از علقمه بیاورم! سالها قبل حکیم سنایی سرود:
«گوگرد سرخ خواست ز من سبز من پریر / در پیشش ار نیافتمی روی زردمی
خود سهل بود سهل که گوگرد سرخ خواست / گر نان خواجه خواستی از من چه کردمی»
طبق این سروده سنایی، مثل اینکه بودجه گرفتن گاهی آب از علقمه آوردن است! اما در هر حال امیدوارم آن طور که در شأن فرهنگستان هنر است، خدمت کنم.
در پایان مراسم لوح تقدیر و هدایایی به بهمن نامور مطلق اهدا شد. همچنین حکم ریاست مجید شاه حسینی نیز به وی اهدا شد.
به گزارش خبرنگار مهر، عبدالحمید قدیریان، محسن مؤمنی شریف، داریوش ارجمند، محمدحسین ایمانی خوشخو، حسن بلخاری، محمدرضا پور جعفر، محمدرضا حسنایی، ابوالفضل رکن آبادی، علیرضا عندلیب و عبدالحمید نقرهکار به عنوان اعضای پیوسته فرهنگستان هنر معرفی شدند.