امروزه جشنواره‌ها به‌عنوان یکی از منابع مهم معرفی جوامع و به رخ کشیدن فرهنگ غنی شهرها و حتی روستاهای بسیاری از کشورها در سراسر جهان تبدیل شده است و فرصتی را برای رشد دیپلماسی فرهنگی و هم‌افزایی بین‌المللی ایجاد کرده است، زیرا جشنواره‌ها مردم جهان را گرد هم می‌آورد که این خود، به نوعی منعکس‌‌کننده صلح و دوستی در جهان به‌شمار می‌رود.
از سال 534 قبل از میلاد، جشنواره‌ها بخش محبوب جوامع به‌شمار می‌رفتند. در حالی که برخی از جشنواره‌ها به یک مکان محدود نمی‌شوند، بسیاری از آنها عمیقاً در غنای فرهنگی جامعه میزبان ریشه دارند. این رویدادهای پر جنب و جوش طیفی از تجربیات، از موسیقی و لذت‌های آشپزی گرفته تا فیلم، هنر و سنت‌های فرهنگی را ارائه می‌دهند. جشنواره‌ها علاوه بر مزایای اقتصادی، تأثیرات گسترده‌ای بر جامعه از جمله تأثیرات اجتماعی-فرهنگی، سیاسی و فیزیکی بر چشم‌انداز و محیط‌زیست دارند. علاوه بر این، این جشن‌ها تأثیر بسزایی در رفاه جامعه و حاضران و همچنین شکل دادن به تصویر مقصد دارد. همانطور که فناوری و جامعه دائما در حال تکامل هستند، انتظارات همیشه در حال تغییر تماشاگران جشنواره تأثیر زیادی بر آینده این صنعت پر رونق دارد.
در طول سال‌های گذشته، توجه فزاینده‌ای به تأثیر جشنواره‌ها بر مناطق میزبان و پویایی داخلی صنعت فرهنگی شده است، زیرا رویدادهای فرهنگی تأثیر قابل توجهی بر توسعه محلی دارند و به اقتصاد، جامعه و گردشگری یک منطقه کمک می کنند. توانایی آنها در ایجاد منافع اقتصادی، احیای فضاهای شهری یا روستایی و ارتقای تنوع فرهنگی آنها را به کاتالیزورهای ضروری برای رشد و توسعه جوامع تبدیل می‌کند.
شهرهای سراسر جهان با بحران‌های بزرگی روبرو هستند، از نارسایی خدمات و افزایش نابرابری‌ها ، تا شرایط اضطراری آب و هوایی. این هنر و فرهنگ است که به طور شگفت آور نقشی حیاتی در مقابله با این نوع چالش‌های شهری دارند.
در واقع، رویدادهای فرهنگی چشم انداز ضروری هر جامعه‌ای است. آنها صحنه ای را برای افراد فراهم می کنند تا میراث اجتماعی خود را جشن بگیرند، فرهنگ و داستان‌های خود را به رخ بکشند و ویژگی‌های متفاوت اجتماعی را ارتقا دهند. این مناسبت‌ها می‌توانند شکل‌های مختلفی داشته باشند، از جمله جشن‌های موسیقی، نمایش‌های صنایع دستی و.. .
مناسبت‌های اجتماعی فرصتی شگفت انگیز برای افراد است تا گرد هم آیند و میراث مشترک خود را جشن بگیرند. آنها صحنه‌ای را برای متخصصان، مجریان با اجرای سرگرمی‌ها به تصویر می‌کشند تا توانایی‌ها و خلاقیت خود را به نمایش بگذارند. در این مناسبت‌ها، افراد می‌توانند ویژگی‌های اجتماعی متمایز، اشکال صنایع دستی و سنن خود را درگیر کنند و همچنین، در گسترش تجارت اجتماعی، مناسبت‌های اجتماعی می‌توانند به عنوان منبع توسعه مالی عمل کنند. این مناسبت‌ها بازدیدکنندگان و مهمانان را جذب می‌کنند و برای کسب‌وکارهای اطراف درآمد ایجاد می‌کنند و اقتصاد مجاور را تقویت می‌کنند.
جشنواره‌ها را می‌توان به‌عنوان رویدادهای کوتاه‌مدت، تکرارشونده و قابل دسترس عموم درنظر گرفت که معمولاً عناصر خاصی از فرهنگ را جشن می‌گیرند و یا ا اجرا می‌کنند. در طول دو دهه گذشته، جشنواره‌ها شکوفا شده‌اند و به رویدادهای برجسته‌ای در شهرهای سراسر کشورهای مختلف تبدیل شده‌اند. به عنوان مثال، در حالی که در سال 1992 حدود 1000 جشنواره در فرانسه وجود داشت، در سال 2005، این تعداد،سه برابر افزایش یافت. به طور مشابه، علاوه بر 12 جشنواره بزرگ فیلم رقابتی معتبر توسط فدراسیون بین‌المللی انجمن تولیدکنندگان فیلم، سالانه حدود 3500 جشنواره در جهان برگزار می‌شود.
دلایل متعدد و اغلب در هم تنیده برای چنین گسترشی وجود دارد. مهمتر از همه، جشنواره‌ها فرصت‌های ارزشمندی را برای تفریح و سرگرمی فراهم می کنند، که تقاضای فزاینده شهروندان و گردشگران را برای فعالیت‌های اوقات فراغت معتبرتر و تجارب فرهنگی منحصر به فرد برآورده می‌کند. علاوه بر این، جشنواره‌ها به‌عنوان مناسبت‌هایی برای تجلیل از یک هنر و بیان خلاق، نقش عمده‌ای در تداوم تولید فرهنگی دارند. در حقیقت، جشنواره‌ها به متخصصان یک صنعت (تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان، هنرمندان و غیره) اجازه می‌دهند تا در یک مکان دور هم جمع شوند، از تولیدات خلاقانه قدردانی کنند، استعدادهای جدید را کشف کنند و فرصت‌های تجاری ایجاد کنند.
همچنین، جشنواره‌ها ممکن است ابزارهای سیاستی مهمی برای توسعه محلی باشند، زیرا فرآیندهای بازآفرینی شهری را حفظ می‌کنند، به افزایش جذابیت توریستی کمک می‌کنند و غرور محلی و حس اجتماعی را تقویت می‌کنند.
اهمیت جشنواره‌ها باعث شد تا مطالعات به سمت تاثیرات اقتصادی آنها معطوف شود که چگونه جشنواره‌ها منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی، سطوح بالاتر هزینه‌های عمومی و افزایش تقاضا برای محصولات و خدمات در محل برگزاری آنها می‌شود. همچنین می‌تواند منجر به تقویت کیفیت زندگی ساکنان شهری میزبان جشنواره‌ها می‌شود.
همچنین جشنواره‌ها به‌عنوان رابط بین تولیدکنندگان فرهنگی و مصرف‌کنندگان عمل می‌کنند که می‌توانند توجه مصرف‌کنندگان را به محصولات فرهنگی خاص جلب کنند.
رویدادهای فرهنگی و جشنواره‌ها نقش کلیدی در شکل دادن به چشم‌انداز گردشگری فرهنگی جهان دارند. رویدادها و جشنواره‌های فرهنگی به محرک‌های مهم گردشگری فرهنگی تبدیل شده‌اند و تجربیات منحصربه‌فردی را ارائه می‌کنند که گردشگران را جذب می‌کنند و در عین حال هویت و سرزندگی جوامع محلی را شکل می‌دهند.
در هند، جشنواره‌ها به طور گسترده به عنوان محرک‌های مهم رشد فرهنگی و اقتصادی شناخته می‌شوند. آنها مزایای قابل توجهی را برای جوامع میزبان به ویژه از نظر گردشگری فرهنگی به ارمغان می آورند. امروزه برگزارکنندگان جشنواره به طور استراتژیک عناصر تاریخی و فرهنگی را برای جذب بازدیدکنندگان و ارتقای هویت فرهنگی شهرهای خود ترکیب می‌کنند. این رویدادها در محیط‌های اجتماعی برگزار می‌شوند تا ضمن تقویت حس جمعی جامعه، پیشنهادات منحصر به فرد منطقه را به نمایش بگذارند.
نکته مهم این است که انگیزه میزبانی جشنواره‌ها و رویدادها به پاسخگویی به نیازهای گروه‌های خاص محدود نمی‌شود و فرصت‌هایی برای گردشگری، رشد اقتصادی و غنی سازی اجتماعی و فرهنگی نیز به همراه دارند.
علیرغم برخی تردیدهای مطرح شده توسط محققان، واضح است که جوامع محلی نقش حیاتی در موفقیت این رویدادها دارند. در طول دهه گذشته، پویایی رویدادها و گردشگری به شدت تغییر کرده است که منجر به تغییرات قابل توجهی در نقش‌ها و مسئولیت دولت‌ها، بخش خصوصی و جامعه به عنوان یک کل شده است. در گذشته، توسعه و ترویج گردشگری وظیفه اصلی دولت بود. با این حال، در دنیای امروز، بخش عمومی باید با کنارگذاشتن وظایف سنتی خود و توانمندسازی مقامات استانی، ایالتی و محلی خود را تطبیق دهد. این نشان دهنده تأثیر فزاینده رویداد و صنعت گردشگری بر اقدامات دولت‌ها و مشاغل است.
بررسی جشنواره‌های مختلف در سراسر اروپا، آفریقا و کارائیب نشان داد که آنها می‌توانند نقش اساسی در ایجاد شهرهای پایدار داشته باشند . پایداری فقط حفاظت از محیط زیست نیست، بلکه تقویت ارتباط بین مردم و مکان‌ها نیز هست. بررسی‌ها حاکی از آن است، جشنواره،های دورتر از آفریقای جنوبی ، کنیا و انگلیس این قدرت را دارند که گروه‌های مختلفی از مردم با یک تعهد مشترک نسبت به زندگی را گرد هم آورند.
در مورد، جشن‌های موسیقی مانند کواچلا و گلاستونبری هر سال هزاران مهمان را به خود جذب می کند و به اقتصاد منطقه کمک می‌کند. مناسبت‌های اجتماعی نیز می‌توانند نقش مهمی در حفاظت از میراث اجتماعی ایفا کنند. این مناسبت‌ها به جوامع اجازه می‌دهد تا از کنوانسیون‌ها و افتخارات خود دفاع کنند و تضمین می‌کنند که آنها به دوره‌های آینده منتقل می‌شوند. با بزرگداشت میراث اجتماعی، این مناسبت‌ها می‌توانند به حفظ تفاوت‌های اجتماعی کمک کنند.
در طول جام جهانی فیفا در سال 2010 ، کارناوال کیپ تاون در افریقای جنوبی، معرفی شد تا فرصت‌هایی برای بیان خلاق ، اشتغال، رشد مهارت‌ها ، انسجام اجتماعی و توسعه اقتصادی فراهم شود.
همچنین برگزاری جشنواره‌هایی گات راموجی در شهر کیسومو در حاشیه دریاچه ویکتوریا در کنیا در سال ۲۰۱۵ به‌منظور حفطظ و نگهداری از فرهنگ سنتی، اماکن مقدس و اسطوره‌های مردم این شهر دایر شد.
همه این مثال‌ها نشان می‌دهد که جشنواره‌ها چگونه می‌توانند به نیازهای جامعه پاسخ دهند و به طور معنی داری ساکنان را درگیر کرده و احساس تعلق نیرومندی را برای افرادی که از نظر تاریخی نادیده گرفته می شوند ، ایجاد کنند. فراتر از مزایای اقتصادی یا زیست محیطی ، جشنواره‌ها فضاهایی را در شهرها ایجاد می‌کنند تا ببا ایجاد فضایی برای بیان عمومی چالش‌ها و مشکلات ، جوامع را دور هم جمع کنند و مسائل مهم اجتماعی، زیست محیطی و سیاسی را حل کنند .