بیش از دو دهه است که فیلمهای کمدی، صدرنشین بلامنازع گیشهها بودهاند و جز در موارد استثنایی هیچ فیلم غیرکمدیای نتوانسته است عنوان پرفروشترین فیلم سال را از آن خود کند. اینها نشان میدهد که با هر سختگیری و وسواسی هم که بخواهیم درباره تولیدات سینمای ایران نظر بدهیم، نمیتوانیم جنبه سرگرمی را از آن حذف کنیم؛.اما این به معنای تسلیم مطلق فیلمهای غیرکمدی نیست. وضعیت قابل قبول فیلمهایی مانند علفزار، تیتی و این اواخر ملاقات خصوصی در اکران همین امسال بهانهای شد تا سراغ پرفروشترین فیلمهای غیرکمدی هر سال در یک دهه اخیر برویم.
علفزار
اصلیترین برگ برنده فیلم سینمایی علفزار در برقراری ارتباط با مخاطب، بیتردید ســوژه تکاندهنده آن است. هرچند ورود به موضوعی مرتبط با تجاوز گروهی به شــدت دســت و پای فیلمســاز را در اولین گام فیلمسازیاش بسته و دایره روایتگری را برای او محدود کرده اما به پشتوانه همین سوژه، مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است. کاظم دانشی با فضاسازی و قرار دادن کاراکترها در موقعیتی ملموس برای مخاطبان، تأثیرگذاری روایت فیلمش را دوچندان کرده است. درخشش پژمان جمشیدی با یک نقش جدی در این فیلم را هم نباید نادیده گرفت.
قهرمان
طبیعی است که اصلیترین عامل در توفیق فیلم قهرمان در گیشه را نام اصغر فرهادی بدانیم. کارگردان شاخصی که هم مخاطبان خاص و حرفهای ســینما پیگیر آثار او هســتند و هم مخاطبان عام در چرخه اکران عمومی از ساختههایش استقبال میکنند. قهرمان اما فراتر از این نکات به دلیل خبرهای مخابره شده درباره حضورش در جشنواره کن و جوایز بینالمللیای که شکار کرده بود، از فیلمهای مورد انتظار برای مخاطبان سینمای ایران به شمار میرفت. نقشآفرینی درخشان امیر جدیدی در نقش اصلی فیلم هم از برگ برندههای این فیلم فرهادی محسوب میشود.
شنای پروانه
بازخوردهای مثبت نســبت به فیلم شنای پروانه پس از رونمایی از این فیلم در جشــنواره فیلم فجــر را میتوان جدیترین پشتوانه آن برای ورود به چرخه اکران عمومی آن هم در یکی از عجیبترین دورههای اکران در سینمای ایران دانست. فیلم به رغم اکران در دوران تعطیلی فراگیر سالنهای سینمایی به پشــتوانه حضور بازیگرانی همچون جواد عزتی، طناز طباطبایی و امیر آقایی توانست عملکرد قابل قبولی در گیشه داشته باشد. البته که انتظارها از فیلم بسیار فراتر از آن چیزی بود که امروز به عنوان فروش این فیلم در گیشه به ثبت رسیده است.
لاتاری
هر چند با همان فیلمهای اولیه، نام محمدحسین مهدویان در فهرست فیلمسازان جوانی قرار گرفته بود که کنجکاوی نسبت به آثار تازهشان در میان فیلمبازها و سینمادوستان، میتوانست تضمینی برای فیلمهای تازهشان باشد اما درباره لاتاری نمیتوان از تأثیر سوژه ملتهب و البته واکنشهای تند و تیز نسبت به فیلم در فضای رسانهای بر فروش فیلم چشمپوشی کرد. ترکیب بازیگران فیلم هم با درخشش ساعد سهیلی و هادی حجازیفر در کنار نادر سلیمانی و حمید فرخنژاد ترکیبی بود که قابلیت جلب توجه مخاطبان را داشت و در فروش هم بیتأثیر نبود.
رگ خواب
لیلا حاتمی یکی از بازیگران محبوب حمید نعمتالله است که یکی از بهترین نقشآفرینیهای خود در آثار این کارگردان را در همین «رگ خواب» ارائه کرده است. فیلمی که سیمرغ بلورین بهترین بازیگری را برای او به همراه داشت. در کنار لیلا حاتمی حضور کوروش تهامی هم در این فیلم بسیار تأثیرگذار است. با این همه اما فراتر از ترکیب بازیگران، فیلم رگ خواب از نظر جذابیت داستانی هم پتانســیل لازم برای جذب مخاطب به سالن سینما را داشت. نام و اعتبار حمید نعمتالله را هم در این توفیق نمیتوان نادیده گرفت.
فروشنده
غیر از ماجرای حضور جشنوارهای و توفیقاتی که کنجکاوی بسیاری برای سینمادوستان به وجود آورده بود، فروشنده نام اصغر فرهادی را پای خود داشت که بیشک یکی از مهمترین فیلمسازان سینمای ایران به حساب میآید و نامش تضمینی برای فروش فیلمها محسوب میشود. در کنار نام فرهادی ترکیب شهاب حسینی و ترانه علیدوستی هم ویترین جذابی برای این فیلم به وجود آورده بود. هر چند درباره کیفیت و مقبولیت این فیلم شاهد اتفاق نظر در فضای منتقدان نبودیم اما فروشنده مانند دیگر آثار فرهادی داستانی پرکشش داشت که در همراه کردن مخاطب بیتأثیر نبود.