شهروز ملک آرایی یکی از مهمترین دوبلورهای ایرانی با توانایی القای حس هایی چون خشونت، ترس، مظلومیت، غرور، فروتنی، مکر، ریا و به طور کلی بازتاب هرگونه احساس درونی و برونریزی ویژگیهایی از شخصیتهای قهرمان و ضد قهرمان همسو با موج جاری در روایت بوده است. وی از این ویژگی برخوردار بود که میتوانست به صورتی توامان همه این حسها را در لحظه و سکانسی خاص از یک فیلم و سریال و در تک گویی یا دوئل و پینگ پنگ کلامی میان شخصیتها برای مخاطبان ملموس و قابل باور بسازد. به بهانه درگذشت این دوبلور ارزنده فرازهایی مهم از کارنامه او را بررسی کردهام.
ماجراهای تنسی تاکسیدو و چاملی: آقای ووپی – بازتابی از خرد و دانایی
مشهورترین فعالیت این دوبلور صداپیشگی به جای شخصیت آقای ووپی در انیمیشن آمریکایی ماجراهای تنسی تاکسیدو و چاملی است که مخاطبان را با یک طنین گرم و پخته آشنا ساخت که به خوبی میتوانست هم بازتابنده فرهیختگی و خردمندی باشد و هم حس حمایت از دو کاراکتر بازیگوش تنسی و چاملی را منتقل میکرد و در عین حال با همین طنین شمایلی از یک شخصیت را برای مخاطبان تصویرسازی میکرد که با چاره اندیشیها و رسم نقشه راه برای موقعیتهای پیش روی آن کاراکترها بیشتر تداعیگر یک پیر دانا بود.
سفرهای گالیور: کاپیتان لینچ – صدای منفعتطلبی
ملک آرایی در دیگر تجربه موفق دوبلوری خود توانست تا بدجنسیهای کاپیتان لینچ و مکرورزی او نسبت به گالیور و دوستانش را با همان صدای گرم برای مخاطبان تداعی کند و در عین حال سیمایی از یک کهنه لنجنشین فرصتطلب را از او بسازد که فقط به نقشه گنج میاندیشد و برای رسیدن به آن به هیچ اصول اخلاقی پایبند نیست.
آشپزباشی: رستوراندار مغبون – آوای انتقام
ملک آرایی در سکانسی از فیلم «آشپزباشی» با هنر صداپیشگیاش یک کاراکتر فرعی را چنان دارای راهبرد دراماتیک در فیلم جلوه میدهد که مخاطبان ایرانی با هر بار تماشای این فیلم به طور کامل احساس زیان و ضرری که یک رستوراندار از منتقد و تستر معروف خورده را به تمامه درک میکنند و آن رفتار خشن و انتقامی آن رستوران دار مغبون علیه شارل دوژمان تستر غذای معروف برایشان قابل درک میشود.
رابین هود: جان کوچولو – طنین بازیگوشی و آرامش
جان کوچولو رفیق سر به هوا و شوخ طبع رابین هود همواره و در همه موقعیتها حتی آن زمان که شرایط به بحران و خطر نزدیک است یک طنین آرام و سرخوشانه دارد که به مخاطبان اطمینان خاطر میداد که خطر رفع خواهد شد. ملک آرایی به خوبی تناقض درون سرخوش و بازیگوش جان کوچولو با فیزیک جسمی یک خرس بزرگ را با صدای نرم خودش میپوشاند و طنین جان کوچولو را به نمادی آوایی و صوتی از آرامش در هنگام خطر و بحران بدل میسازد.
سیندرلا: وزیر – گویش ناگزیری و بدشانسی
شخصیت مشهور وزیر خودنما و در عین حال نگون بخت پادشاه در انیمیشین سیندرلا یکی از فرصتهایی است که ملک آرایی بتواند در بازتاب همزمان حسهایی چون خودبزرگ بینی، اندیشمندی، عملگرایی و محافظه کاری شخصیت وزیر موفق عمل کند. به واقع وزیر در موقعیت های مختلف آوای خاصی را به کار می گیرد که بازتاب درست همان شرایط است. ملک آرایی جایی که نیاز است تا بلند بلند به جای وزیر بگرید و شکسته شدن کفش بلورین را پایانی بر زندگی او بداند چنان با نفسگیری هوشمندانه آن حس را زنده اجرا میکند که آن سکانس مشهور رسیدن سیندرلا به شاهزاده را با پیش پردهگویی خود برای مخاطبان جذاب میسازد. وزیر هم باید لحنی مهربانانه میداشت و هم آوایی فرمایشی و دستوری؛ و ملک آرایی به خوبی مرز این دو طنین را از هم جدا میسازد.
افسانه جومونگ: موپالمو – خوانش تعهد بر ضرب چکش
موپالمو آهنگر دوست داشتنی سریال محبوب «افسانه جومونگ» یکی از فرازهای دوبلوری زنده یاد شهروز ملک آرایی است. این دوبلور برای اینکه بتواند لحن پرسشگر، کاوشگر و جست و جوگر یک آهنگر خستگیناپذیر برای پی بردن به راز ساخت شمشیر آهنین را در فراز و نشیب درستی آکسان گذاری بکند همگام با بالا رفتن سن موپالمو و افزایش دانش او در خصوص ضرب فلزات، لحنی آرام و هیجانی به او میبخشد تا مخاطبان همراه با موپالمو به عرصه پررمز و راز کشف شیوه ساختن شمشیر آهنین پی ببرند و با او همذات پنداری کنند.
امام علی: قیس بن سعد – بیان مقتدر یک سیاستمدار
قیس بن سعد یکی از مهم ترین فرماندهان حکومت امام علی است که به همان میزان که از فنون نظامی بهره مند است دارای ورزیدگی و کاردانی سیاسی نیز هست. ملک آرایی هم در این نقش بازی میکند و هم با صدای خود جلوه ای از یک سیاستمدار نخبه و کاربلد را که به دانش خود مطمئن است و ترسی از تیرهای مکر عمروعاص و معاویه ندارد برای مخاطبان ملموس میسازد. سکانس گفتوگوی مالک اشتر و قیس بن سعد و شیوه بیان مطمئن و پرتبختر این فرمانده نظامی که برآیندی از آوای گرم و خوش طنین ملک آرایی است همواره به عنوان سندی ماندگار از آوای جادویی این دوبلور باقی خواهد ماند.