در سایه شانههای پدر است که بسیاری از ما قد میکشیم، بیآنکه متوجه سنگینی باری باشیم که سالها بر دوش او بوده است. فیلمهای سینمایی در رابطه با پدر، اغلب روایتگر رابطهای عمیق و چندلایه است. رابطهای که در آن عشق، ترس، مسئولیت، غرور و گاهاً سوءتفاهم در هم تنیده میشود. این آثار نهتنها احساسات مخاطب را برمیانگیزند، بلکه او را به بازاندیشی درباره نقش پدر در خانواده و جامعه وامیدارند. نقش پدر در فیلمهای سینمایی، بهویژه در فیلمهای ایرانی، بازتابی از فرهنگ، شرایط اجتماعی و ارزشهای نسلهای مختلف است. در ادامه به معرفی برخی از فیلمهای سینمایی ایران در رابطه با پدر میپردازیم.
فیلم سینمایی فیلم سینمایی پدر به کارگردانی مجید مجیدی
خلاصه داستان:
فیلم پدر از مجید مجیدی روایت پسری به نام مهرالله را بازگو میکند که پس از درگذشت پدرش مجبور میشود مادر و خواهر خودش را در روستا ترک کند و به یک شهر دیگر برود. مهرالله پس از مدتی دوباره به خانه بازمیگردد اما متوجه میشود که مادرش با مردی به نام غلامرضا ازدواج کرده که ژاندارما است. مهرالله که هنوز در سوگ پدر به سر میبرد، نمیتوانست با پدر ناتنی کنار بیاید. در طول داستان حوادثی رخ می دهد که مهرالله را مجبور میکند از قضاوتهای اولیهاش در رابطه با ناپدراش فاصله بگیرد. فیلم بدون شعارزدگی نشان میدهد که پدر بودن فقط یک نسبت خونی نیست، بلکه مجموعهای از مسئولیت، حضور و فداکاری است.
سال ساخت: 1374
کارگردان: مجید مجیدی
مدت زمان پخش: حدود ۹۶ دقیقه
بازیگران: محمد کاسبی، پریوش نظریه، حسن صادقی، حسین عابدینی، محسن روزبهانی، ندا ابراهیم زاده، شمیم خضری، نسیم خضری
فیلم سینمایی بوی پیراهن یوسف به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا
خلاصه داستان:
این فیلم ساخته ی ابراهیم حاتمی کیا در رابطه با پدریست که چشم انتظار پسرش است تا برگردد. این پدر علارغم حرفهای اطرافیان و مدارکی که نشان می دهد که پسر او شهید شده و دیگر برنمیگردد به انتظار پسرش میماند تا برگردد. مرحوم علی نصیریان نقش دایی غفور را بازی می کند که راننده تاکسی فرودگاه است و اتفاقی با دختری آشنا می شود که از اروپا برگشته و به دنبال برادر سربازش میگردد. دختر جوان و دایی غفور با یکدیگر همراه میشوند تا شاید بتوانند گمشدههایشان را پیدا کنند. در فیلم بوی پیراهن یوسف شما می توانید مفهوم انتظار را در تکتک شخصیتهایش مشاهده نمایید.
سال ساخت: 1374
کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا
مدت زمان پخش: 96 دقیقه
بازیگران: نیکی کریمی، علی نصیریان، جعفر دهقان، شیرین بینا، قاسم زارع، آتوسا قریشی، عزیز الله هنرآموز، محسن زارعی
فیلم سینمایی به نام پدر به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا
خلاصه داستان:
فیلم سینمایی به نام پدر روایت پدری به نام ناصر است که منطقه ای را در زمان جنگ مین گذاری کرده و حالا دختر دانشجواش به نام حبیبه طی یک کاوش تپه نوردی، اتفاقی پایش بر روی مینهای به جا مانده از جنگ می رود و حالا ناصر مجبور است برای آیندهی دخترش تصمیم بگیرد. این اتفاق باعث درگیری بین پدر و دختر میشود که نمادی از درگیری نسلها و نتایج ماندگار جنگ است. خانواده تمام تلاش خود را میکند تا پاهای حبیبه قطع نشود اما تلاششان فایده ای نداشت و در نهایت پای حبیبه قطع شد. ناصر پس از قطع پاهای دخترش تصمیم می گیرد به همان منطقهی مین گذاری شده برود تا همهی مینهای کارگذاری شده را خنثی کند. این فیلم در مورد پدرانی است که به ارتباط بین دو نسل با آرمانها و دیدگاههای متفاوت می پردازد و یکی از ماندگارترین روابط پدر و دختری در سینما را نمایش می دهد.
سال ساخت: 1384
کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا
مدت زمان پخش: 105 دقیقه
بازیگران: پرویز پرستویی، گلشیفته فرهانی، مهتاب نصیرپور، کامبیز دیرباز، سید مهرداد ضیایی
فیلم سینمایی دستهای خالی به کارگردانی ابوالقاسم طالبی
خلاصه داستان:
این فیلم روایت مردی به نام امیر حسین است که خسرو شکیبایی آن را بازی میکند. امیرحسین چند سال اسیر جنگ بود و چند سال پس از دوری از خانواده، از اسارت آزاد می شود. او در یک آسایشگاه بستری میشود تا بتواند با تاثیرات و بحرانهای جنگ کنار بیاید. دختر او حوریه که پس از چند سال دوری پدر، نقش مراقب خانه را بر عهده دارد. بعد از مدتی مادر حوریه یعنی مریم به طرز مشکوکی رفتار میکند و حوریه از این رفتار مشکوک مادرش دچار شک و تردید می شود. روزی به دنبال تعقیب او می رود و متوجه می شود که مادرش در روزهایی که غیبش می زند به دیدن پدرش در آسایشگاه می رود چرا که امیر حسین نمیخواهد با وضعیت شکننده اش، دخترش را ملاقات کند. در ادامه داستان، حوریه به شکل ناخواسته درگیر یک پروندهٔ جنایی میشود. پروندهای که ممکن است به اتهام قتل و خطر مجازات سنگین برای او منجر شود. امیرحسین که هنوز درگیر زخمهای روحی جنگ است، تمام تلاشش را میکند تا از دخترش دفاع کند و نامش را از اتهام پاک کند.
سال تولید: 1385
کارگردان: ابوالقاسم طالبی
مدت زمان پخش: 90 دقیقه
بازیگران: زنده یاد خسرو شکیبایی، مریلا زارعی، فاطمه گودرزی، مسعود رایگان، اصغر نقیزاده، زهرا داوودنژاد، حسن شکوهی
فیلم سینمایی آقا یوسف به کارگردانی علی رفیعی
خلاصه داستان:
آقا یوسف درباره مردی است که پسرش سالها آنها را ترک کرده و به کانادا رفته است. او همسرش را از دست داده و برای تامین مخارج زندگی دختر، عروس و نوهاش به طور پنهانی به شغل نظافتچی روی می آورد و تصمیم میگیرد که به خانهی افراد ثروتمند برود و خانهی آن ها را تمیز کند. روزی وقتی یوسف در خانه یکی از مشتریانش، یک دکتر هوسباز و خوشگذران، نظافت میکند، اتفاقی صدای دخترش را روی پیامگیر تلفن آن دکتر میشنود. دخترش قصد دارد به همراه آن به کانادا مهاجرت کند. پدر با شنیدن صدای دخترش شوکه می شود چراکه دخترش با فرد نامناسبی وارد رابطه شده و قصد دارد که همراه او مهاجرت کند. فیلم بر محور رابطه پدر و دختر، سوءتفاهم، ترس از تنهایی و تلاش برای محافظت از عزیزان میچرخد و نشان میدهد چگونه عشق بزرگ پدر نسبت به دخترش میتواند هم زیبا باشد و هم دردناک.
سال ساخت: 1389
کارگردان: علی رفیعی
مدت زمان پخش: 96 دقیقه
بازیگران: مهدی هاشمی، هانیه توسلی، پگاه آهنگرانی، مریم سعادت، ستاره اسکندری، سهیلا رضوی، لیلا بلوکات، لادن مستوفی، صابر ابر، شاهرخ فروتنیان
سخن پایانی
سینمای ایران در روایت مفهوم پدر، تنها به یک نقش خانوادگی بسنده نکرده، بلکه تصویری عمیق از مسئولیت، فداکاری، سکوتها و عشقهای ناگفته ارائه داده است. پدران در این فیلمها گاهی قهرمانانی خاموشاند و گاهی انسانهایی آسیبپذیر که بار زندگی را بیهیاهو بر دوش میکشند. مرور این آثار نهتنها ادای احترامی است به جایگاه پدر در فرهنگ ایرانی، بلکه فرصتی است برای دیدن دوباره ارزشهایی که شاید در هیاهوی زندگی روزمره کمتر به آنها توجه میکنیم. سینما با زبان تصویر، ما را به مکث، تأمل و قدردانی از پدرانی دعوت میکند که ستونهای ناپیدای خانوادهاند.
