مجتبی اسپنانی کارگردان فیلم سینمایی «زندگی شیرین» که این روزها در حال اکران در سینماهای «هنر و تجربه» است، درباره این فیلم توضیح داد: این فیلم در سال ۱۴۰۰ کلید خورد و فرآیند تولید آن تا سال ۱۴۰۱ ادامه پیدا کرد. فرآیند دریافت پروانه نمایش آن هم تا همین سال ۱۴۰۲ طول کشید. وقتی پروانه صادر شد، دوستان «هنر و تجربه» لطف کردند و بلافاصله آن را در باکس اکران خود قرار دادند.
وی افزود: فیلم «زندگی شیرین» در واقع حاصل یک اراده جمعی میان من و برخی دوستانم در شهر اصفهان بود که تصمیم به ساخت این فیلم با بودجه‌ای بسیار محدود در حد ۱۵۰ میلیون تومان گرفتیم. شهرداری اصفهان طرحی حمایتی گذاشته بود که من هم فیلمنامه‌ام را به همین طرح ارایه کردم.
نادیده گرفتن زنان در سایه جنگ
اسپنانی درباره موضوع فیلم خود هم گفت: مساله اصلی فیلم من، نادیده گرفتن نقش زنان در جنگ بود. این که در سال ۶۵ که شهرها زیر بمباران بود، یک زن غیر از استرس ناشی از این شرایط با این مسأله بغرنج هم طرف بود که نمی‌توانست مرد خود را در کنارش داشته باشد. داستان فیلم من درباره زنی در این شرایط است که برای یک شب می‌خواهد خانه را برای آمدن همسرش مهیا کند. سرآخر هم نمی‌تواند آن طور که می‌خواهد در کنار همسرش باشد.
این کارگردان با اشاره به برخی تغییرات در فیلمنامه اولیه توضیح داد: در مجموع از رسیدن این فیلم به مرحله اکران راضی هستم. تلاش ما این بود که زندگی یک خانواده اصفهانی در سال‌های میانی دهه ۶۰ را به تصویر بکشیم. شکر خدا شرایط فیلم در اکران هم راضی‌کننده بوده است.
وودی آلن در جایی گفته است، یک فیلم، ۱۰ درصد خود فیلم است و ۹۰ درصد آن تلاش برای چگونه دیده شدن آن است. ما متأسفانه ابزار مناسب برای هدایت این چگونه دیدن‌ها را نداریم!
وی درباره شکل‌گیری ایده این فیلم هم گفت: زمانی که من کودکی ۷ ساله بودم، زنی در همسایگی ما زندگی می‌کرد که شرایط زندگی‌اش خیلی شبیه به کاراکتر «شیرین» در این فیلم بود. شرایط زندگی آن زن در تمام این سال‌ها در ذهن من مانده بود. پیش‌تر هم تقریباً تمام فیلم‌های کوتاهی که ساخته بودم، شخصیت اصلی‌شان زن بود. وقتی به مسأله شرایط زنان در دوران جنگ فکر می‌کردم به یاد همان همسایه افتادم و همین شخصیت را تبدیل به کاراکتر مرکزی فیلمنامه‌ام کردم.
اسپنانی درباره بازخوردهایی که از اکران فیلم گرفته است هم توضیح داد: قطعاً مانند هر فیلم دیگری بازخوردهای منفی هم داشته‌ام اما خوشبختانه اکثر بازخوردها مثبت بوده است. بیشتر مخاطبان از فیلم راضی هستند. طیفی بسیار فیلم را دوست دارند و در مقابل طیف دیگری بسیار از فیلم بدشان می‌آید. بخش زیادتری نسبت به این ۲ طیف هم در میانه، از فیلم خوش‌شان آمده است.
وی درباره فضای تبلیغاتی پیرامون فیلم خود هم افزود: وودی آلن در جایی گفته است، یک فیلم، ۱۰ درصد خود فیلم است و ۹۰ درصد آن تلاش برای چگونه دیده شدن آن است. ما متأسفانه ابزار مناسب برای هدایت این چگونه دیدن‌ها را نداریم!
کارگردان «زندگی شیرین» درباره تک لوکیشن بودن فیلم توضیح داد: فیلم روایتی تک‌لوکیشن دارد و همه فضای روایی آن در یک خانه می‌گذرد. برای من خیلی سخت بود که ۹۰ دقیقه فیلم را در یک خانه روایت کنم، بدون آنکه میزانسن‌های تکراری داشته باشم. بخش قابل توجهی از اطلاعات فیلم هم در قالب دیالوگ‌ها به مخاطب داده می‌شود. به همین دلیل نگارش دیالوگ‌ها با رعایت لهجه اصفهانی مربوط به دهه ۶۰ کار سختی بود.
دغدغه‌هایی که تمرکزم را در کارگردانی کم کرد
وی درباره شیوه فیلمبرداری عنوان کرد: با توجه به شرایطی که گروه تولید داشت، مجبور شدم فیلمبرداری کار را هم خودم برعهده بگیرم. واقعاً ساخت فیلم درباره دهه ۶۰ با بودجه‌ای که ما در اختیار داشتیم، کار بسیار سختی است. برای پیدا کردن لباس بازیگران، لوکیشن و حتی آکسسوار مناسب سختی‌های بسیاری کشیدیم و همین دغدغه‌ها بخشی از تمرکز من در کارگردانی فیلم را کم کرد.
این کارگردان تأکید کرد: امروز که فیلم را روی پرده می‌بینم با خودم می‌گویم خیلی ایده‌ها می‌توانستم در فرآیند کارگردانی داشته باشم. خیلی از پلان‌ها با دوربین روی دست ضبط شده است. تلاشم این بود که در فرآیند کارگردانی، حواسم به ریتم فیلم باشد. برای رسیدن به این هدف همزمان باید میزانسن، دکوپاژ و حتی لحن دیالوگ‌گویی بازیگران را مدیریت می‌کردم که این مسأله کارم را دشوارتر کرده بود.
اسپنانی در پایان تأکید کرد: در تمام فرآیند تولید فیلم هم مهمترین دغدغه‌ام، حفاظت از بافتار واقع‌گرای فیلم بود. حتی در نورپردازی صحنه‌ها تلاش کردم همان فضای بصری دهه ۶۰ را در فیلم حفظ کنم. از این مسأله هم هراس نداشتم که شاید در برخی پلان‌ها بازیگران به خوبی دیده نشوند. حواسم بود که حتی در انتخاب لنزها و حرکت‌های دوربین، بافت واقع‌گرای فیلم حفظ شود. این نکته در طراحی صحنه، بازیگردانی بازیگران و حتی صداگذاری صحنه‌ها هم لحاظ شده است.